Zeche Zollverein: een voormalige steenkolenmijn in Essen (Duitsland) en nu een prachtig te bezoeken complex: een combinatie van de oorspronkelijke gebouwen en een modern museum. Sinds 2001 staat Zollverein op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Een uniek complex.
In 1847 werd de eerste schacht van Zollverein geopend. Later volgden er meer. De gebouwen van Zeche Zollverein zijn van industriële architectuur, ontworpen in de stijl van Bauhaus. Zollverein laat de geschiedenis van de steenkolenmijn-industrie over een periode van 150 jaar op imposante wijze zien. Het geheel is deels in oorspronkelijke staat gebleven (en o.a. met rondleidingen te bezoeken) en deels omgebouwd tot een centrum voor kunst, cultuur en design.
De Nederlandse architect Rem Koolhaas ontwierp hiervoor het basisplan. Vooral de oranje roltrappen naar het bezoekerscentrum vallen op, maar ook de moderne trappen in het museumgedeelte binnen in het complex. Ik begreep van een Duitse gids dat hiervoor vloeibare ijzererts-stromen symbool hebben gestaan (vergelijkbaar met lava-stromen), maar voegde hij er aan toe: hier werden alleen steenkolen verwerkt en geen ijzererts… en oranje is ook nog eens de nationale kleur van ‘die Niederlände’… Waarvan akte.
In bijgaande collage is de ombouw van de oorspronkelijke schacht 12 te zien, die als soort van heroïsch bouwwerk buiten alle aandacht trekt, linksboven de opvallende roltrap die naar het bezoekerscentrum voert boven in het gebouw, een kijkje van boven naar beneden in het oude complex en een bijna Escher-achtig beeld van het moderne trappencomplex dat te zien is in het museumgedeelte.